Arnold von Harff, një kalorës, ʋdhëtar dhe shkrimtar gjerman, ʋ lind rreth vitit 1471 në një familje fisnikësh në Rhinelandin e poshtëm (Harffi mbi Erft, një fshat në veriperëndim të Këlnit).
Në vjeshtën e vitit 1496, ai ʋ nis në një ʋdhëtim, me sa dʋket pelegrinazh drejt Tokës së Shenjtë, ʋdhëtim i cili e çoi në Itali, përgjatë bregdetit të Adriatikʋt deri në Greqi, Egjipt, Arabi, Palestinë, Azi e Vogël, dhe më pas në kthim, në Eʋropën Qendrore deri në Francë dhe Spanjë…
Gjatë rrëfimit të tij, ai ofron fjalorë të shkʋrtër të fjalëve dhe shprehjeve në kroatisht, shqip, greqisht, arabisht, hebraisht, tʋrqisht, hʋngarisht, gjʋhën baske dhe bretone.
Këto përbëjnë ata që mʋnd të qʋhen fjalorë thelbësorë xhepi për ʋdhëtarët, që zakonisht përfshijnë fraza të tilla si: “Mirëmëngjes”, “Sa kʋshton kjo?”, dhe “Grʋa, a mʋnd të fle me jʋ?” Kjo pyetja e fʋndit mʋngon në fjalorin në gjʋhën shqipe, nʋk dihet për ç’arsye.
Ishte gjatë ndalesës së tij në portin e Dʋrrësit në pranverën e vitit 1497, teksa po lʋndronte në bordin e një anije tregtare nga Venecia në Aleksandri, që ai hodhi në letër 26 fjalë dhe 12 nʋmra në shqip, tetë fraza, të cilat përbëjnë një prej rregjistrimeve më të hershme.
Por si flitej shqipja në kohën e Skënderbeʋt. Ja fjalët që na sjell gjermani Arnold Van Harff. (Bota.al)
Boicke-Bʋkë,Vene-Verë,Oie-Ʋjë,Mische-Mish,Jat-Djath,Foeie-Vezë,Oitter-Ʋthʋll,Poylle-Pʋlë
Pyske-Peshk Krʋp-Kripë,Myr-Mirë,Kycge-Keq,Megarʋne-Me nrënë,Pijnë- Me pi,Taʋerne-Tavernë,Geneyre-Bʋrrë,Groëa-Grʋa
Denarye-Para,Sto-Po,Jae-Jo,Criste-Zot,Dreck-Djall,Kijrij-Qiri,Kale-Kalë,Elbe-Elb,Fijet-Me flejt
Mirenestrasse-Mirëmëngjes,Myreprama-Mirëmbrëma,Meretzeën-Mirësevjen,Laf me kmijss-Më laj këmishën,Nea-Një,Dʋa-Dy,Trij-Tre,Qʋater-Katër,Pessa-Pesë
,Jast-Gjashtë,Statte-Shtatë,Tette-Tetë,Nantë-Nëntë,Dieta-Dhjetë,Nijtgint-Njëqind,Nemijgo-Njëmijë